geguritan

JAMAN KOMPUTER

jamane wis sarwa komputer
akeh wong padha keblinger
rodha becakmu tetep munyer
sarapan sega pecel

jamana wis sarwa mal plaza

uripmu panggah nguler kembang

gethuk tela pendhak rina

jamane wis sarwa supermarket
ing desamu pasar pendhak kliwon
dol tinuku nyang-nyangan kaya padudon
golek bati sarepis adus kringet

jamane wis sarwa satelit

pacul arit panggah nggegurit

nggo ngrabuki jagad alit

jamane wis sarwa edan
lanang ilang jalere
wadon ilang wanitane

Geguritan

Lukisan Walmiki pinuju nggurit epik Ramayana.

Geguritan yaiku wohing susastra kang basané cekak, mentes lan éndah. Geguritan asalé saka tembung "gurit", kang ateges kidung utawa tulisan kang awujud tatahan. Déné geguritan ing kéné, ateges rumpakan kidung kang mawa paugeran gumathok, yaiku:

• Cacahing gatrané ora tartamtu, nanging apese 4 gatra.
• Saben-saben sagatrané guru wilangan lan guru lagu padha waé, runtut mawa purwakanthi guru swara.
• Lumrahe kabuka utawa kawiwitan srana ukara: "Sun anggegurit".

Geguritan iku kalebu puisi Jawa modhèrn, amarga ora kaiket ing aturan kayadéné tembang. Geguritan bisa karipta amarga ana ilham utawa inspirasi (angen-angen). Geguritan mujudaké karya kang sipaté pribadi, mula geguritan panganggit siji lan sijiné béda-béda. Angen-angen kang ana sajroné pikirané pengarang banjur diolah supaya dadi geguritan kaya kang dikarepaké panganggit. Kanthi mengkono, geguritan iku basané katon éndah, bisa migunakaké purwakanthi, dwipurwa, seselan lan liya-liyané. Geguritan iku duwèni nilai- nilai utawa amanat kang bisa kapethik kanthi diparafrasakake dhisik. marafrasakake geguritan iku ateges nganalisis utawa ngudari ukara- ukara geguritan iku supaya maksudé bisa katangkep. Geguritan iku kawujud saka téma, pamilihane tembung uga nganggo sarana rétorika lan majas. Sarana rétorika lan majas paédahé kanggo gawé geguritan iku éndah lan enak kawaca.

• Cekak yaiku ora wujud ukara sing nggladrah
• Menthes yaiku tembungé duwé makna kang jero.
• Éndah ngemu purwakanthi swara, sastra utawa basa.
• Tembungane pilihan

Wujud kasusastran

Minurut wujudé, kasusastran kuwi jinisé ana telu, yaiku prosa (gancaran), geguritan lan drama (sandiwara). Kang mbédakaké kateluné yaiku wujudé. Kasusatran prosa utawa gancaran awujud paragraf, kasusastran geguritan kuwi awujud bait, lan kasusastra drama utawa sandiwara awujud dialog (pacelathon).

Tuladha wujud geguritan

Yèn Rembulane Moblong, Paman

Dening I. Kunpriyatno

yén rembulané moblong, paman

aku kangen sanja menyang plataranmu

nggelar klasa sangisore wit gayam

jejadhuman karo ngematké swarané

bocah – bocah sing padha dolanan

yèn rembulané moblong, paman

aku kangen ngrungokake gumelegeré guyumu

sanadyan sawah lan tegal siji mbaka

siji ilang. Sanadyan anak lanang

milih ngumbara ing paran

suthik ngopèni lemah warisan

yèn rembulané moblong, paman

aku kangen nyekseni marang keteguhanmu

nggegem sawijining kapitayan. Ngadhepi

owah – owahané jaman. Kaya watu karang

sing ora nate gigrig nantang jumlegurè

alun ing satengahé wahudayan

Penjebar Semangat;Nomor 50. 12 Desember 2009

Geguritan

Lukisan Walmiki pinuju nggurit epik Ramayana.

Geguritan yaiku wohing susastra kang basané cekak, mentes lan éndah. Geguritan asalé saka tembung "gurit", kang ateges kidung utawa tulisan kang awujud tatahan. Déné geguritan ing kéné, ateges rumpakan kidung kang mawa paugeran gumathok, yaiku:

• Cacahing gatrané ora tartamtu, nanging apese 4 gatra.
• Saben-saben sagatrané guru wilangan lan guru lagu padha waé, runtut mawa purwakanthi guru swara.
• Lumrahe kabuka utawa kawiwitan srana ukara: "Sun anggegurit".

Geguritan iku kalebu puisi Jawa modhèrn, amarga ora kaiket ing aturan kayadéné tembang. Geguritan bisa karipta amarga ana ilham utawa inspirasi (angen-angen). Geguritan mujudaké karya kang sipaté pribadi, mula geguritan panganggit siji lan sijiné béda-béda. Angen-angen kang ana sajroné pikirané pengarang banjur diolah supaya dadi geguritan kaya kang dikarepaké panganggit. Kanthi mengkono, geguritan iku basané katon éndah, bisa migunakaké purwakanthi, dwipurwa, seselan lan liya-liyané. Geguritan iku duwèni nilai- nilai utawa amanat kang bisa kapethik kanthi diparafrasakake dhisik. marafrasakake geguritan iku ateges nganalisis utawa ngudari ukara- ukara geguritan iku supaya maksudé bisa katangkep. Geguritan iku kawujud saka téma, pamilihane tembung uga nganggo sarana rétorika lan majas. Sarana rétorika lan majas paédahé kanggo gawé geguritan iku éndah lan enak kawaca.

• Cekak yaiku ora wujud ukara sing nggladrah
• Menthes yaiku tembungé duwé makna kang jero.
• Éndah ngemu purwakanthi swara, sastra utawa basa.
• Tembungane pilihan

Wujud kasusastran

Minurut wujudé, kasusastran kuwi jinisé ana telu, yaiku prosa (gancaran), geguritan lan drama (sandiwara). Kang mbédakaké kateluné yaiku wujudé. Kasusatran prosa utawa gancaran awujud paragraf, kasusastran geguritan kuwi awujud bait, lan kasusastra drama utawa sandiwara awujud dialog (pacelathon).

Tuladha wujud geguritan

Yèn Rembulane Moblong, Paman

Dening I. Kunpriyatno

yén rembulané moblong, paman

aku kangen sanja menyang plataranmu

nggelar klasa sangisore wit gayam

jejadhuman karo ngematké swarané

bocah – bocah sing padha dolanan

yèn rembulané moblong, paman

aku kangen ngrungokake gumelegeré guyumu

sanadyan sawah lan tegal siji mbaka

siji ilang. Sanadyan anak lanang

milih ngumbara ing paran

suthik ngopèni lemah warisan

yèn rembulané moblong, paman

aku kangen nyekseni marang keteguhanmu

nggegem sawijining kapitayan. Ngadhepi

owah – owahané jaman. Kaya watu karang

sing ora nate gigrig nantang jumlegurè

alun ing satengahé wahudayan

Penjebar Semangat;Nomor 50. 12 Desember 2009

PITUTUR

TANGIS Yayi…… Enggal usapen luhmu Sing tansah tumates Nalika jantraning lakumu Kudu ngliwati dalam rumpil Sebab Geguritanalam wis tansah Ngelingake kewajiban uripmu Sing kudu tansah kaayati          Aja kesuwen sedih Mudhak ora prayoga Mangertia Sedih iku sejatine Uga rahmat Yen titi wancine kebungahan teka Sliramu bakal sumurup Makna tumetesing luh Yaiku tangis sing kudu tansah Ngiringi sekabehing manungsa Ing sadengah mangsa Nalikane lagi seneng Utawa rikala susah

Sega kenduri Ngger, anakku aku dak kondho Coba di rungu lan di rasa Delengen sega kenduri iki Biyen dadi pangab kang siji   Nalika bapak isih bocah Sega iki tansah di rayuah Merga jaman larang upa Ora saben dina muluk sega Beda karo saiki Sega kenduri ra di ajeni Mangka sega iki mberkahi Di wenehi kanti ikjlasing ati Mula ya ngger …. Sega iki ojo di enggo dolanan Yen pancen gelem ayo di pangan dene yen gemang pasrahma liyan Kareben sega iki di pangan

Apa maneh sing mbik lari Apa maneh sing mbok lari, sumitra Lakumu kadhungsangan nunjang palang Kamangka pendhut ampak-ampak wis sumilak Sedheng swara suling wis bali ngrangin Gegojegan karo sumiliring angina Apa maneh sing mbok lari, sumitra Jangkahmu balapan nyangking gorehing ati cengkah Wiring lamun dinuwa tan katut ajuning jaman Sawengan langit bang wetan wis rerampak Bali minyak lungiting pagedhongan Kamangka kelahiranku lan kelahiranmu, sumitra Tinengeran jenang abang tinapel welat Senajan ing dhewasaning panjangka iki Tan kaprungu prasapa nalika ketemu Nanging ati kadhung rinegan sumpah prasetya Mbuka regol baluwarti, ngancik cepuri Banjur apa maneh sing mbok lari? Kita wis nyekseni:”amin”

Ilir-ilir Kabeh manungsa Kabeh janma kangnurip’mesthi Tekan papan kuwi Ora ngerti rama Ora ngerti biyung Ora ngeerti anak bojo Ora ngerti putu Ora ngerti embah Ora ngerti sadulur Ora ngerti awake dewe Kabeh sarwo putih Samara Kumleyang “pesthi gusthi”

Kawruh Sairing kodrat kang tinon mripat , Apa dene kang tan kansat mata Kabeh tumindak miturut sipat Garis angger-anggering jagad raya Wit lumrahing janma neng jagad Tan sepi anane para sarjana Rina lan wengi  tan kendhat-kendhat Marsudi angering tribawana. Sarana pakarti lawan samadi, Sanatyasa ngetog mangulir budi, Wohing pamardi tinnatata titi. Ginelar ing kandha sarwa teteh Murih gampang katampa akeh Murakabi uripe janma kabeh. Ing sihing gusti Mitra aja uwas atimu Nadyan neng tepining jurang Weteng-weteng sing muntir ora dipikir Ati ngedap ngelingi urip sesuk Lan saya badhege jaman edan Sokna atimu mitra Ing sihing gusti Ing sihing gusti

Anakku Ngger Lumrahe akunesu, rikala sliraku miyak wadiku Wadiseng saksuwene iki dak gegem kenceng Tumiyung nggubet kenceng ing weten lempeng Papantentrem kanggo ngloloh Trahing getih bakal bakal batih Katresnanku mring sliramu satuhu Kadya iling samodra ombak ing udaya Apak-ampak ing arga sumilir samirana Satya ing sesanggeman Sakjane aku kepingin lumayau kudra murina Rikala sliramu ngrintik nggonku dadi wong tuwa Wong tuwa kurang daya kurang pambudidaya Yen nyata akulirwa iku dakdhadha Lirwa mring trahku getihku batinku Kepinging dak jlentrehake kabeh lelakoniki Nanging aku wis ora kuwawa Mbendung ambrohing ing dhadha Sing wis suwe dak gawa dakempet dak candhet Supaya ora tumiba ndankap isi sukma

Tema 2

KATRESNAN

Kanggo sliramu Kanggo sliramu Rembulan kang nangis ing kamar sepi Kanggo sliramu Srengenge mati ing cakruk parondhan Kanggo sliramu Rahina kang kalangan mustikane prawan kencur Kanggo sliramu Wengi kang nyekseni palnyahan mbukak beha Kanggo sliramu Maesan kang nampani komisi lan pungli Kanggo sliramu Bumi kang ngajangi badhut-badhut tetopengan Kanggo sliramu Jagat kang kabotan nyangga laknat Kanggo sliramu Pangangen kang ngganduh ati selingkuh Kanggo sliramu Kanggo Sliramu Sliramu MU…

Karo aku Bebarngan sliramu Mecaki dian-dian kebak puspa Lan warna Prasasat tanpa ana rasa ngelak lan luwe Ora ngerti, sedhela tekane esuk marani sore Wewangunan kang awake gawe sakloren Wis katon endah Sanajan during ngerti kapan bakal  dadi Daksawang netramu Angel anggonku…..

Lintang-lintang lintang-lintang abyor ing tawang cumlorot sliweran nalika alihan kumleyang mencok ing socamu asihku cahyane gumebyar sunare gilar-gilar ing telenge atimu sliramu tansah dakantu lintang-lintang alihan cumlorot telu ana pundhakku kawitan lintang abang lintang perang kapindho lintang mirunggan lintang kamanungsan pungkasan lintang kumukus lintang kadurakan (Suharmono, Jaya Baya. XXXI, 1977:26) Hayu ning bawono

SEDYAKU Wis, Jeng... Aku sumeleh nyelehake pangarep-arepku marang katresnan lan kawigatenmu sing semu yen nyatane amung semene cunthele lelakonku... Pepenginku tansah sumandhing lan nresnani sliramu kudu dakprunggel sing luwih wigati, Jeng donga lan pengestumu wae tansah mili kanggo aku Wis, Jeng aku pamit becik njembarake pikir nggayuh kabegjan mring ati lan katresnan satuhu tan ora binagi ing liyan sempurna ing guritan siji...

Wayah esuk pedhut angendanu Rong puluh tahun kepungkur aku lan sliramu nate mlaku ana dalan kene Saklawase ora nate ketemu Saliramu lan saliraku wus bedha ora kaya biyen nalika isih tak kanthi Gandaning wengi mau isih sumrebak ngebaki pedut wayah esuk Wus ojombok tangisi lakon kang wus kapungkur Wus pirang wayah ketiga tak lakoni nganti rambut warna ireng putih Ing dalan iki rong puluh tahun kapungkur Ana cerita rinajut endah Dik, kala saliramu isih dadi impenku Pirsanana ana dhuwur kae Ana teja manther ing sela-selaning gegodhongan Lan lintang panjer wengi sing isih kari sakmenir gedhene Saiki aku lan saliramu linambaran rasa kangen mu ana impen

Tresnaku Ing jero atiku… Aku ngrasa sepi Saiki tresnaku lunga Kangge nggoleti angen-angen Aku kepingin tresnaku Cepet bali kanggo nglepasake Kabeh kasepen Aku nyadari tresnamu tresna asih marang aku Aku nyadari aku ora bias Urip tanpa tresnaku Aku ingin kene Wis mulih Ono ing trersna Kang abadi

Suwalan Yen dak kandha Sliramu kejem Mesti wae ora gelem Nanginging saben dinadiraga iki nyandhang Kaya ngaba pinggeting ati Sliramu pancen wenang Kepara menang Nanging apa ora kelingan Rikala semana Bandawasa arep ngayunake kenya Jongrang Jongrang, apa kang kok sedya Mesti wae dak sembadani Mingka tenda tresna marang sliramu Naging saiki Sliramu bias kandha Aku ora ana rasa tresna marang dheweke

Banget Tresnaku Aku dudu srengenge Nagging akubisagawe anget awakmu Aku ugo dudu pelangi Nagging aku iso menehi rupo nag uripmu Aku ugo dudu embun Ning atimu aku bisa gawe sejuk ing atimu Aku dudu bintang-bintang Ning aku bias gawe sumringah ning bengimu Aku ugo dudu banyu bening sing mili Nanging aku bias gawe sejuk atimu Aku dudu sore sing asri Nanging aku bias gawe tentrem ing atimu Aku mung kepinging siji….gawe seneng atimu

Pangajab Atimu kang wiwit mara selehna ing dhadhaku Atimu kang wengis mara tumpangna ingtanganku Priya kang tansah ngulandara mara nyedhaka Ing tanganku tumentes anyesingbanyusih sutresna Angina bengi angining pangayoman Maranyendhak ing samubarang tumandhukmu Oriya kang tansah ngulandara Ing kene ana halte pungkasan

Karo Aku Bebarengan sliramu Mecaki dina-dina kebak puspa Lan warna prasasat tanpa ana rasa ngelak lan luwe Ora ngerti-ngerti, sedhela tekane esuk marani sore Wewngunan kang awake dhewegawe sakloron Wis katon endah Sanajan during ngerti kapan bakal dadi Dak sawang netramu Angel anggonku

Dewi Asmara Angina wengi iki Alus tumiyub, angusap buana Ombak segara gegojekan Kadya kita kang lagi Lelumba ing kidung asmara Nagging kuwiamung gegambaran Kang sengara kanggo kenyata Amarga yen sinawang liyan Aku iki mung pindha Bantala rengka, kang mung bisa Nganti-anti tetesan embun ketresnaan Amung bisa sumarah, nyenyuwun Kapan baya sirah wanodyan kersa Kadya Dewi Asmara Kang bakal nyuntak embun ketresnaan Bebrayan nganti entek ing jaman Anging wengiisih tumiyub Ombak segara isih gegojekan Aku isih nglangut nganti-anti Kapan tekanmu Dewi Asmara

Wayah Esuk Pedut Angendaku Rong puluh tahun kepungkur aku lan slireamunate mlabuana dalem kene Saklawase oranate ketemu Seliramulan sliraku wus bedaora kaya biyen nalika isih tak kanthi Gandaning wengi mau isihsumrebak mgebaki pedut wayah esuk Wus aja mboktangisi lakon kang wus kapungkur Wus pirang wayah ketigatak lakoni nganti rambut warna ireng lan putih Ing dalan isih rong puluh tahun kepungkur Ana cerita rinajut endah Dik, kala sliramu isih dadi impenku Pirsanana ana dhuwur kae Ana teja manther ing sel-selaning gegodhongan Lan lintang panjer wengi isih kari sakmenir gedhene Saikiaku lansliramulinambaranrasa kangen Simpenenkangenmuana impen

Tresna Daluwarsa Oo… Kenya, Kenya manis Esemmu kang kumanthil ing layung sore Ngiringake soroting mripat klarap-klarap Nyawang aluning rasa Tumumplek sak jembaring segara Setemah prabaning sunar surya kekunduran Manjalma paes ageng, sigra ngrias ayuning pasuryanmu Kadyo widodari nelik sandhi Oo… Kenya, kenya timur Kang during ilang pupuk lempuyang lan gandaning kencur Panjaluku tulus mring sliramu Becik dirampungi anggonmu agawe runtik ‘ing ati Amarga dalanku kang nate tumata Wus banget kebacut dawa Iki wanci kari manganti Tedhak ‘ing kreta titihan Lakuning sukma misowan Prapto ingkang Kagungan Oo….. Kenya, kenya…….! Rasa tresnakuwus kadaluwarsa

Alun-Alun Bojonegoro 1982 Aku ora ngerti karepmu nimas Apa atimu ora kabukak kanggo prasetya Panggrahitaku kadhung tumangsa ing penyawang Malika aku midak planaran kang kapisan Pinpag praspa kang ngranuhi Kairing esem ginicu manda-manda Banjur ringing kurung kang aweh paseksa Rinane manuk-manuk greja kang gegojekan Rikalane rembulan kang mlangkir panging plamboyan Kalong lan cohot padha regejegan Ing kabeh wengi Wis kawurit Nalikane aku aweh salam “ Kula nuwun “ Aku ora kuwawa njajagi sedyamu, nimas Apa mangsa kang nguyak kadhewasanmu Nalika aku bali aweh prasapa Wedhak pupur pratandha gorehing ati Nguyak jaman nutup wiring Amrih tan sinengguh mungkur ing palagan Kuwatir kalamun kapontal  tiningal mangsa Aku ora kaduga miyak wanara ing dhadhamu Plataran bawera dadi nguwara bera Nabet ing jangkah kang samplah Njarem ing pangangen kang nglangut Swara nguwuh nyangking pitakon Ing ngendi kepribadinem ? Dinaikisaiki Nalika dak tanpa salam pangiring “Sugeng tindak”

Tema 3

KESUSAHAN

Sukma Lelana Gugat Angin kang mabur kekiteran ing duwur samodra Sasat tanpa leren ngobahake banyu Iwak gede iwk cilik padha gumregah Jumedul sak dhuwure ombak Ilang swara mlebu ing akasa Prau-prau lelangan ngoyak playune angen-angen Kanthi jal lan jarring saka sutra Obor thathit lan lintang Sambung sinambung ing wewagunan jagad Tepake isih katon cetha ing garis tangan Prasetya lan prasapa ngumbara Dadi omah urang lan kewan segara liyane Lumaku

Swara Ing Batin, Swara Ing Asepi Pancen ora kaprungu panjerit Apamaneh tangis kang ngranuhi Nanging ing dhadha ana pangrasa Swara ing batin, swara ing asepi Pedhut nggameng ngemuli padesan kendeng Ing sela-selaning piyandel lan pengarep Keteg jejantung kang isih binujung Tangan kadhung jimpe kanggo kumlawe Geger wungkuk nggendhong mbenteyoting sesanggeman Kanthi tanpa keprungu esthinig batin Sedeng ing lahir esem pineksa napag rembulan

Cobaning Urip Jroning urip aku nate ngalami Lelakon kang gawe ngunguning ati Ana swijining paraga

Ing Atiku Ing Atimu Lakumu gegancang nyamuk angina sumilir Nasak pategaraning kidung pagedhongan sundha Ningal tipak-tipak getih kelahiran Tanpa esem pangiringin ning geulis Tanpa ulemin wirama kethuk tilu Tan melu getering tangkubanprahu-galungung-guntur

Embuh Wengi saya atis Sensaya pepet Mamring Mbatiri ati Ngempil Napaki impen kapungkur Kadhaluarsa Kang beksan Saajroning netra

Gung Sewu Ing dhadhaku Watu-watu gamping , suket lemuran Jangkah semplah ing rendualas Nalika Irah isih setya ngingit jun Ngundang beningin tlaga kuning Gumandul urip lan panarep-arep Ing dhadhaku Luweng-luweng amba alun watu karung Dudu meneping ati kedlarung Nalika irah ngucap sumpah Wiwt nyawang rembesan  udan gaweyan Pencolotan ing dhuwur punthuk gegayuhan Ing dhadhaku Angina ketiga pepasihan karo krikil-krikil putih Kembang alang-alang methik ing pengimpen Nalika Irah nggelar sesanggeman Gumumg sewu wiwit Nglilir anggone turu Sempoyangan nggendhong kluwung rahina

Tema 4

KEBUNGAHAN

Ngoyak Doro Rame-rame ngoyak doro mabur muluh adhuh Nusup slineming mego-wan Alok-alok playune keandhung-sandhun tobil Sarange dewe ucul Jroning gupon akeh piyeke Nora kopen, kontrang-kantring    Akeh kang kabandhang gupane katon koplang Jebule, sakabehe, melik sarwa mala kang dudu methine Amburu kucung, kelangan dheleg Mrih tentremen bebrayan, urip ingkang prasaja

Marhaban Ya Romadhon Langit pasrah Ngutapake mungkure sasi ruwah Ana rasa tentrem Nadyan rewbulan during mesem Angina aweh sasmita Getering rasa bungah Mecaki dina-dina kebak barokah Marhaban ya romadhon Pasrah, sumarah Lelandhesan iman lan taqwa Njaga santosaning batin Ngliwati kamar-kamar proses Kamar pasa Kamar teraweh Kamar tadarus Kamar iktikaf Kamar sodagoh Dina-dina tanpa kedhat ing panuwung Lumunture lumut-lumut dosa Karang siniram sihing gusti

I N G S U N DENING : JAROT SETYONO Ingsun asal saka kedadeyane sarine bapa lan ibu Campuh dadi suwiji, tan mesthi dadi ingsun Ingsun sawijine dluwang putih Putihe banyu segara Segarane kang pinunjul, kang kabuncang ing jembare mega Ingsun dudu geni, genine kabungahan Kang nedya ngobong putihe dluwang-dluwang putih Ingsun lair kadidene paraga, paragane ndonya Ndonya padhang gilar-gilar Gumebyar nembusi peteng ampak-ampak Ingsun dadi bageyane ndonya Kang tansah dijaga, diemban Dening ibu bumi bapa angkasa Kakang kawah adhi ari-ari Ingsun mlaku urut rumpile kawah Kawahe kang ndhepani candhala, Golek slamet lair tumuse batin, batine kayu jati Lan ingsun bangsane godhong Kang ngrembayong, kopat-kapit katiyup angin Kabuncang mega, megane panguripan ing alam padhang Ingsun kepengin leladi, leladi kanggo gunung Gununge kasampurnan, sampurnane panguripan Dadi tumbale kautaman,urut lakune kabagyan…

Aja Diparengne Yen Aku Nangis Anggitanipun: Madagumilang Aja diparengne aku nangis. Merga kelaran, apa tatu awakku. Merga trenyuh, apa nelangsa nyawang kabungahan. Merga yen ngono, luh kang tumetes mung ateges kanggo nelesi cengkare ati. Nalika durung diwaca donga kebak panyuwun, kang keconggah ngluwari ringkihe urip iki. Saya suwe saya krasa kuwi kabeh ngisin-isini. Aku wis janji, kepengin ngrengkuh saben-saben sesenggukanmu kuwi ngrungkebi  dhadhaku. Ya ben keprungu ta obahe jantungku. Terus mengko bisa melu-melu meruhi punjere semangatku nggayuh kautamane bebrayan lan maelu ing kasengsarane liyan. Mula, aja diparengne aku nangis mung kerana nggetuni kabeh reruwet iki. Saya suwe saya krasa kuwi kabeh ngisin-isini. Nanging, mbuh pancen wis pesthiku, udan luh kang netes ing lingsir wengi, bakal nyuburake tanduran niyatku sujud ing ngarsane Gusti Ingkang Maha Mirsani.

Penganten Anyar

bujang prawan janji nglamar
urip bareng kulawargan
gethok dina niat besan
nyebar uleman maring kadang
gawe jenang masang tratag
janur kuning depasang ngarep lawang

spiker nggenthoar calung campur sari kanggo hiburan
aweh ngerti khajatan wis demimiti
wong kondangan nyangking tromol ndilir nuli
para sinoman peladen sandhangane seragam rapi
nyambut tamu kakung putri

nyunggi baki isi pacitan jenang wajik apadene utri
meja njacrah nderet toples isi roti
sohibul khajat bungah ati
mesem guyu karo nyobati
mangga sami dedhahari

sobatan kangge panjenengan sami
besan teka gawa jodang isi panganan
bakal penganten dandane mloes pisan

sing wadon lambene menter-menter
sing lanang maras deg-degan raine menger-menger
pengulu teka penganten ngijab

rampung ngijab terus jejer
tumpeng ingkung neng meja ander
swasana bungah rame-rame
deselingi campur sari lewih maen
tuku suweng maring pasar
pasar klewer ana undar
paling seneng penganten anyar
bubar jejer udar-udar

penganten sekalian mesem guyu
semu isin kambi para tamu
lingsir wektu adicara jejer penganten rampung
para tamu sami kondur
gari para ladhen keduman beres-beres

sing duwe khajat mlebu senthong
sumbangan numpuk segebong
atine monggok rasane plong
bojo laki cengar cengir dikut beresi
decarik-carik ndarik-ndarik

benang lawe semune mulur
pethilane degawe kasur
baranggawe tamune elur
bubarane akeh sedulur

jingkat jingkut pengantene mlebu senthong
mambu wangi kembang mlathi
rasa kesel wis deliwati
atine deg-degan arep dewiwiti sing endi

jagong amben delang deleng ting pentheleng
sing lanang manthuk sing wadon dingkluk
ngemek bathuk keliru kupluk
bareng nylinguk sing wadon kesikut
dengak maning murug tengkuk

ati medhedheg arep kesuh
bareng tangane decekel mlirik rikuh
pipine desun rasane alah mbuh….

lampu listrik degeyang geyong
aja brisik mbok ana wong
lampu listrik deuthak athik
ngesun sethithik krasane asik

siki wis rinaket tali nikah
janji sekeloron pati urip dadi sumpah
penganten anyar babar tresna
buktekna agine gendhakan
kepenginane sepirang-pirang

gayuh umah tangga sing kepenak
sakinah mawadah wa rohmah
urip mulya ketrima gusti allah
ora srakah sing penting brekah

buang runtah godhonge dhamar
damar loro kayune mubah
angi bungah penganten anyar
bukak kadho isine grabah

swasana umah rampung khajatan
sing rewang umbah-umbah grabah
sinoman rampung kari resik-resik panggung
barang silihan debalekna kabeh
besan kondur nyangking brekat
bapa biyung bungah due mantu anyar

jangan beweh debuntel klaras
kanggo lawuh madan enak
baranggawe olih akeh beras
olih mantu tambah anak

Tema 5

PERJUANGAN

Wijining Prahara Angina tumiyu mlebu ‘nyang selku Awak krasa anget sakojur bebayu Kaya arep ngrangkul lan mbisiki Pakunjaran iki sajatin perjuangan Wangigandane kembang asar sore Mbarengi segering angin ngidid Dadi p=E9 ranganin prahara gedhe Sing tan kena kinaya-ngapa

Jakathole Aku iki pangumbara saka sambrang kidul Ing medura ngupaya luruh agung Tumuju marang jangka sejarah Klawang jangkah angarah candi madu repolusi Aku iki turnmu tunggal bumi O, Jakathole pecutmu nggugah semangat Siniram amis getih papa anjerit kataman duhkita Jakathole, aku entuk waris teguhing jiwamu

Fragmen Wengi 30 Septenber Pendhut nggembuleng ing jaba Ngliputi wengi 30 september Grimis tiba tanpa swara Gegodhongan gumeter Pendhut nggumbuleng ing jaba Nglipati ing wengi 30 september Ing kamar wengi sliramu wiwit crita 1965 tumekaning saiki : o, wewadi kawi Pancen wis lawas sinengkar Grimis teka tanpa swara Gegodhongan gumeter Sapa sing dumadakan pawitan lunga Gegancang miyak kahanan sing tansaya peteng Pedhut nggembuleng ing jaba Grimis tiba tanpa swara Ing kamar wengi sliramu kaca-kaca Lirih memuji mugi-mugi sakabehe dhendam bakal sirna Grimis tiba tanpa swara Gegodhongan gumeter Pedhut nggembuleng ing jaba Ngliputi wengi 30 september

Alas Kobar Swaraning geni ngalad-alad Gumuntur saka pegunungan Kadya banjiring lahar Tumurng arsa anggulung Pethithing thathit alas kobar Dadi dahana ngamuk mulad-mulat Gunung sawah tegalan kabranang Banjur tumurung ing pedesaan Tambah gede koring geni Keblat papat lima pancer Salemba dadya neraka Segara geni kinebur Pating clorot platiking geni Saka pedesaan dadya dedami Saka padepokan dadi sesuluh bareng murup dadi siji ana ini ayo hing ana ini ayo bring tambah gede kobaran geni arsa ngrampungi angkering berhala ing pesetran ganda mayit kadhote sang banaspati maharaja sewuka jayakarta ana ini ayo hing ana ini ayo bring

Lintang-Linting Lintang-linting abyor ing tawang Cumlot sliweran nalika alihan Kumleyang mencok ing socamu asihku Cahyane gumebyar gilar-gilar Ing telenge atimu sliramu tansah dakatu Lintang-linting alihan Cumlorot telu ing pundhakku Kawitan lintang abang lintang perang Kapindho lintang mirunggan lintang kamanungsan Pungkasan lintang kumukus lintang kadurakan

Tema 6

KAURIPAN MANUNGSA

Eklasna Eklasna aku lunga biyung Sanadyan ing dhuwur angite katon mendung Eklasna aku lunga bapa Lungaku sangi ati lapis waja Ora perlu panjenengan galih Ing paran ora bakal mati amarga ngelih mumpung isih esok Kanthi pangestu ingkang panumpuk-numpuk Gunung lawu lan semeru mung kathon sepunthuk kabeh bakal taklangkahi Senadyan kudu nasak kebondhotan eri Aku lunga perlu makarnya Ora mung angon kebo  ing ora-ora sandyan aku ngerti Lan ijeh kudu nganggo gambar Jendral Sudirman sakethi Sugeng enjeng bapak biyungku Sugeng enjeng desaku Kang tansah kinemulan langit biru Eklasa dina isih bias ketemu

Kakung Kakung iku sirah Jronning omah Nagging ora seterus gagah Bias wae karep kalah Gumatung blajang Kang lumintir Bias ndadilir Kang jenenge sirah bias tanpa daya Teklak-tekluk kaya pithik thelo Kekuwatane ora gumatung gulu Yen kapenggok anggone turu Isih kaosran karo mripat Yen ngantuk nuwuhake ora mbangkat Kang jenenge sirah gampang kalah Yen sirah gampang bundhas Seje ndendhas sepur Bias maju bias mundur Nggotong gerbong spirang-sepurang Ora tau sabat ora kuwagang

Kesisih Mlipir-mlipir golek dalan pinggir Merga tengah kebak mala bludak banjir Jebul malah sida kesingkir Seka golagate urip sing dhoyong kentir Penggine nguyak becik nadyang sethithik Ngupaya apik najan dadi wong cilik Ning kok malah akeh sing serik Jare merga mbedani, ora rempeg ora becik Hla wong cilaka kok ajak-ajak Kulak mala nganggo golek bala Kaya malaikat bias didemo wae Lakone nuwantara kok saya aneh Menawa sambat ora pantes Yen ora sambat ning ati nggrantes E… kadang-kadang sing krungu swaraku Mung nyumbat sembur kanggo nyambung sedulur Nadyan wae padha-padha keblasuk ing paran Melu rembug urun omongan Ayo bali ngunduh dhuwuhe sepuh Dimen nuswantara tetep utuh Niswantara bakal kuncara yen nanungsane Pada tumata Nuswantara tetep digtaya yen wargane taat agama

Beda Wis sawentara aku nampa suwalane Jare merga pradondi kedawa-dawa Nganti ketula tula tekan seprene Iya…..pancen manungsa duwe pikiran Duwe ati kanggo nimbang kahanan Duwe rasa kang bias nating Mula ran mokal yen panggraitane beda Iku pancen pepestine Kang Nggelar Jagad Nanging siji sing gawe runtikan nalarku Wong-wong kuwi kok padha ribut Cucuh-cinucuh tudang tuding Yen liyane salah, yen liyane owah Glinsir saka tuntunan, ora mnut aturan Owal saka pathokan Dhuh Gusti Allah kula nyuwun sabar Tinebihna saking golong sasar Tinebih saking golongan ingkar Kula ingin nderek para nabi, para wali, para kyai Sinaosa asring dipun paidho teng rindhoi-rindhoi Jare boten duwe dasar Ngandake kukum dhewe tuwin ingkar Kula nyuwun sabar

Gunung Regetan Saben kutha wis dadi gunung regetan Jlaran urip manungsa saya edan Blanja sepisan kanggo sewuan Kulkase gedhen-gedhenan Weteng uga kebak bangke Ambune saya baabn bae Lawuh ara tahu tempe maneh Sajroning mangsa saiki Urip apa bae jar ewes dadi wadi Susu lan madu wes di gawe adus Paedahe jare kulit padha alus Mula banjur ana gunung regetan Ning kabeh kutha dhuwur-dhuwuran Banjur ujug-ujug longsor dadi kuburan

Geguritan Kok siran esem ing tatumu Kokanam parih dadi cekil Guyune simbah-simbah di gangu putu Wewarah ditentoaken ing runtuki-serik Sepi gendhong Lawang-lawang tumengo amba Angina omber sesliweran Srengenge kesidhem segara Cakrawala nyawiji ombak Kasimpen ing dlakupan Angina ngobahake gegodhongan Menehi kalodhangan suket Kena tresnane srengenge Gegujumu oikat jroning lena Penglagut njelma wewayangan Kok ngrujugage kebegjan Ing tatune dina-dina Wong-wong nganam impen Esem jroning sepi wengi

Tema 7

PAWIYATAN

Ron Garing Wengi sensaya atis Kang digawa dening angina Prasasat tan kendhat Anggonku kulak warta adol prungu Ananging isih mamring Aku wis pingin cecaketan Obormu kang mekantar-kantar Madhangi jankah lan jagatku Ana ngendi papanmu Lelana tapa brata Tanpa pawarta tanpa swara Aku kadya ron garing Kumleyang kabur kanginan Ing jagad peteng lelimengan Krasa luwih abot Anggone aku ngadhepi dina-dina ing ngarep Mlakuku ora matep Kagubet ribet lan ruwet Adoh saka cahayamu Pedhut ing sakindering pendulu Panjenengan Guruku, sihku, oborku Kancanana sukmaku sinau bab katresnan sajroning ati

G U R I T gurit mung papan kanggo istirah kayadene gubug cilik ing tengah sawah ing antarane kemreceke manuk emprit ngonceki gabah gurit mung papan kanggo istirah kanggo sayah apa kanggo kang makarya wegah gurit mung papan kanggo istirah kayadene gubug cilik ing tengah sawah ramerame mbakar jagung nyadhong wangsit gendhakan dhedhemitan gendhakan karo dhemit dhemit gendhakan ing gubug cilik ing tengah sawah gurit mung papan kanggo istirah tembungtembug ukaraukara padha sayah sawise dirodhapeksa diajak nyebarake dora apuskrama lan pitenah gurit mung papan kanggo istirah

MARANG SAWIJINING GURIT Lan aku kelingan marang guritmu Gurit sing ora tak ngerteni maknane Kejaba sawijining parikan, sawijining sanepan Sing kebak rasa kapang Lan rasa panuwun, Marang urip Lan sang Hyang Ning saiki sakwuse pirang-pirang abad Ngumbara. Dumadakan banjur krasa kaendahane Sing mbujuk lakuku Nuntun atiku Sedheku. Ing ngarepE Dening:Arief Mulyarto

Jagoku Jago kluruk wayah esuk mawa tengara kang tidhem premanem pangribawane sumrambah ngebaki donya kalane jago padha kluruk lan kodhok padha ngorek kena wae aku lank owe bebarengan ngimpi jago kluruk wayah esuk nyimpen greget kang ora nglokro ngemu pangarep arep kang isih dawa yen bakal ana dina padhang trawangan nanging nalika klambi dhines tumemplek neng awak ing kono wis dudu impene wong turu ngelingana jago sing tansah kluruk maweh semangat kang ora bisa nglumpruk kajaba sesanggeman abot kang sumandhang amrih wujud impene masyarakat sing butuh pangayoman Kalane jago padha saba ing kono kelingan kabutuhane warga Saiki jago padha kerig ngumpulke tenaga klambi dhines kang sumebar sanegara ing kene diwaca pira ajine jago kang padha kluruk aja pisan kumalungkung kaprayitnan elingana negarmu durung aman isih akeh bangsa kewan galak kang ngelak daging getihmu Suwardi

TAPEL WATES Dudu prakarane langit nalika lintang nangis Dudu prakarane bumi nalika angina kakipa Awit saben donga wis ngerti dalan lan wektune Uga kudu aweh wektumarang hawa nyaring kamursidan ing antarane lebu ireng Ora gampang ngener ampang Lan butuh dawaning tekad lan kencenging pambudi Nganti doyan marani pati! Sanggar imajiner,Agustus 2005

G U S T I Karya Davit Harijono gusti, aku wis kaweden wengi iki kaya wengi – wengi sadurunge nalika adzan wis ilang lan langit wis ganti gambare widadari wis ilang swarane gusti, wis kewirangan saiki impen – impen sengit sing kokparingake sasmita – sasmita lungit sing kokbeberake ing papan lungguhku anget dening kringet pating clekit tinggimu gawe ora jenjemku gusti, apa isih ana kalodhangan raiku wis kaku dening sakeh dedosa sing bakal walaka mobah mosiking tangan lan sikilku wis ora bisa dakduwa mbabar crita wingi uni ing mangsa rembulan ndadari aku tinggal glanggang gusti , pasaku dadi saya sepi sepa adoh saka swaraning darus lan tekdhur iku mung dadi klothekane wong kampong ngoyak ndruwo mung liwat bolonganing atiku malah akeh sing padha lungguh medhingkrang masang pangilo burek ing sangareping dhapukan padha rerasan urip iku tata liar apa arep nggayuh sampurnaning batin yen sanggan iki dadi abot tekan mbun mbunan? ora riyayan ora gatelen. Klambi wingi isih sedheng yen geni ing pawon kae ora murub, apa arep kokgrujuk banyu?

Tema 8

SESAWANGAN

Ombak Nalika ombak peplayon Oyak-oyakan nututi gisik Ing gisik ombak pecah Mung kari unthuk-unthuk Kang kari Ana ing nggalarahe wedhi Nalika panjangkan peplayon Ngoyak din-dina Sapa kang ngremet dadi reribet Keyong-keyong kesuntak ombak Ing segara amba keharak-harak Ora ana papan kanggo kang sarwa rendhet Pelayune dina tansaya gegancangan Nututi wewayangan Senajan ombak kang ngoyak gisik Ambyar dadi wedhi Mung unthuk-unthuk Kang paweh tengara Tilase ombak segara

Ngudal Rasa Tansah kelingan Nalika banyu ombak molak-malik Setengahi segara Parangtrtis…… Dak sawang blarak ngawe-awe ijo royo-royo Katan bungah Lan sumringah Esem nggugune Sawetaran mripate mandeng Kaya bengok nyeluk aku Kaya njaluk pitulujngku Aku meneng Karo mandeng wit klapa iku…….. Ana apa ? Kretege atiku tak cedhaki wit klapa iku Lho…!!! Krambile entek dipangan kwangwung!!! Atiku miris weruh kahanane Aku nangis jejere dheweke Ora tega Nyawang wit klapa, muda Kari blarak tanpa klapa

Angina Angina kekitrang Ing pnggransange kahanan Gagadhan sesliweran Mumbul aksara Kumleyang Lebu-lebu Dlesep ing dlakupan Nyamur pendulu Apa-apa kang sinawang Katon klawu Sapa krasa rerindhu Nganti mbecucu Uwuh-uwuh mumbul Ing muleke angina Bareng labu-labu Ing kaca-kaca TV Dadi pawarta Kang padha nonton Kekhitrang nggejug jogan

Siji suro Wit-witan jumedul saka angkasa Manake warna godhong lan who-wohane Kebakakasarakang wis ditulis Bias diwaca lan ora bias diwaca Kadhang katon kadhang ora Gumanthung padhnging netra Banyu segara maleh dadi seksi Kanthi cahya kang madhahi Kita adamakna Tan ana kang keri Tan anakang keliwatan Kacathet ora bakalilang Mbulan wis katon ngilo Nggawa dluwang resik tanpa aksara Kumleyang sak dhuwure sirah Mabur sakparang-paran Angiteri jagad

Wengi Ngati adoh kasepen nggiwet donya Dikembangi sunare rembulan tanggal tuwa Dumelung nglangut asu mbaung Wengi sensaya liwung

Petengeng Wengi Sumirit anginngelus langit sore Manuk sritil bali ing pucuk cemara Nagantitekaning wengi sing nyenyet Gawang-gawang katon pasuryanmu Gawetambah kekesingangin sore Tumlawung rasa kang ngulandara Wengi bakal tumeka maneh Bareng karo wawayanganmu Kang bakal ngebaki impen petenging wengi Lumaku turut petenging lurung Bakal gawang-gawang campur karo mega-mega Apa kudu tak buwang bareng karo lumingsiring wengi

Supitan Bali Ombakkocak kiplak-kiplak Prau layer milir alon alesu Nangkodha gita ngiyak-giyak Lelagon lagu seru keprungu Plampung kampu lkompal-kampul  Pindha anak lunjak-lunjak Suka surak girang gumuyu Weruh bapak mbopong iwak Lapu-lampumenara kelap-kelip Netrane Raden Batrang Dewi Suranti Laut iki supitan Bali Patemone kebudayaan Jawa Bali

Bagikan :

•  
•  
•  
•  

artikel

• Pengobatan Gangguan Keseimbangan ( Vertigo ), telinga dan kepala
• ringkasan materi agama kelas 12 semester 1 sampai 8
• Adil Atau Gak ya hukum di INdonesia??
• 14 februari apakah hari itu?????
• sebuah perjalanan sahabat
• Tips untuk mengatasi dan menghindari Hack atau Penipuan
• biologi enzim katalase
• DEfinisi CINTA
• Manfaat Iman Kepada ALLAH SWT
• masa depan bumi jika matahari berevolusi
• tips mempeercepat download
• cara membuat presentasi tampilan nuansa flas player
• Tips Lulus SNMPTN 2012
• tips menghadapi ujian dan tes
• SEJARAH INDONESIA
• Dukung indonesia dalam seagames 2011
• Sumber daya Alam Indonesia
• tips membuat file PDF menjadi DOC

0 comments

Post a Comment

Links to this post